همه چیز درباره موتور خودرو؛ اجزا، عملکرد و نگهداری

خلاصه

موتور خودرو قلب تپنده‌ی هر وسیله‌ی نقلیه است که وظیفه تولید نیرو و حرکت را بر عهده دارد. این قطعه‌ی حیاتی از اجزا و سیستم‌های مختلفی تشکیل شده که هر یک نقش مهمی در عملکرد کلی آن ایفا می‌کنند. در این مقاله، به طور کامل به معرفی موتور خودرو، انواع آن (بنزینی، دیزل و الکتریکی)، اجزای اصلی موتور (سیلندر، پیستون، میل‌لنگ، میل بادامک، سوپاپ‌ها و…)، نحوه عملکرد آن و راهکارهای تعمیر و نگهداری مناسب می‌پردازیم. همچنین، با بررسی سیستم‌های مرتبط، از جمله روغن‌کاری، خنک‌کاری و زمان‌بندی سوپاپ‌ها، اطلاعات جامعی ارائه خواهیم داد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا شناخت بهتری از موتور خودروی خود داشته باشید و با نگهداری صحیح، طول عمر آن را افزایش دهید.

موتور خودرو چیست؟

موتور خودرو (Car Engine) یا موتور احتراق داخلی، دستگاهی است که انرژی شیمیایی سوخت را به انرژی مکانیکی تبدیل کرده و موجب حرکت خودرو می‌شود. این فرآیند از طریق احتراق سوخت و ایجاد انفجار در داخل سیلندرهای موتور انجام می‌شود. موتورهای خودرو می‌توانند از انواع مختلفی از سوخت، مانند بنزین، گازوئیل و برق، استفاده کنند.

وظیفه موتور خودرو چیست؟

موتور خودرو نقش اصلی در حرکت وسیله نقلیه را بر عهده دارد. عملکرد آن به این صورت است:

1. سوخت‌رسانی: ترکیب سوخت با هوا و تزریق آن به سیلندرها.
2. احتراق: ایجاد جرقه برای مشتعل کردن مخلوط سوخت و هوا.
3. تبدیل انرژی: تبدیل انرژی حاصل از احتراق به نیروی مکانیکی از طریق حرکت پیستون‌ها.
4. انتقال نیرو: انتقال نیروی تولید شده از میل‌لنگ به سیستم انتقال قدرت و در نهایت به چرخ‌ها.

شما می توانید موتور کامل و بلوک موتور انواع خودرو های ایرانی را با بهترین قیمت از سایت یدکیا تهیه فرمایید:

بلوک سیلندر موتور تیبا ساینا کوییک شاهین اسیا صنعت (با نامه) اصل

بلوک سیلندر موتور سمند EF7 و دنا اسیا صنعت (با نامه) اصل

مجموعه موتور کامل پراید معمولی اسیا صنعت (با نامه) اصل

مجموعه موتور کامل پژو 405 پارس سمند XU7 اسیا صنعت (با نامه) اصل

بلوک سیلندر موتور پراید معمولی اسیا صنعت (با نامه) اصل

بلوک سیلندر موتور پراید یورو 4 اسیا صنعت (با نامه) اصل

بلوک سیلندر موتور پژو 206 تیپ 2 و 3 اسیا صنعت (با نامه) اصل

بلوک سیلندر موتور پژو 405 پارس سمند XU7 اسیا صنعت (با نامه) اصل

انواع موتور خودرو

1. موتور بنزینی

این نوع موتور متداول‌ترین نوع در خودروهای سواری است. در موتور بنزینی، مخلوط سوخت و هوا در سیلندر متراکم شده و با جرقه‌ی شمع مشتعل می‌شود. این احتراق باعث حرکت پیستون‌ها و در نتیجه تولید نیرو می‌شود.

2. موتور دیزل

موتورهای دیزل به جای جرقه‌زنی، از فشار بالا برای احتراق استفاده می‌کنند. این نوع موتورها راندمان بالاتری دارند و بیشتر در خودروهای سنگین، کامیون‌ها و برخی خودروهای سواری دیزلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

3. موتور الکتریکی

این نوع موتور از برق برای تولید نیرو استفاده می‌کند. در خودروهای الکتریکی، نیروی مورد نیاز از باتری‌های لیتیوم-یونی تأمین شده و توسط یک موتور الکتریکی به حرکت تبدیل می‌شود.

اجزای موتور خودرو و عملکرد هر قسمت

1. سیلندر

سیلندر محل احتراق سوخت است و بسته به نوع موتور، ممکن است تعداد آنها از ۳ تا ۱۲ عدد متغیر باشد.

2. بلوک سیلندر

این بخش، بدنه‌ی اصلی موتور است که سیلندرها، مسیرهای روغن و سیستم خنک‌کننده را در خود جای داده است.

3. سرسیلندر

در بالای بلوک سیلندر قرار دارد و محل قرارگیری سوپاپ‌ها، شمع‌ها و انژکتورها است.

4. پیستون

قطعه‌ای است که در داخل سیلندر حرکت کرده و انرژی حاصل از احتراق را به حرکت مکانیکی تبدیل می‌کند.

5. شاتون

میله‌ای که پیستون را به میل‌لنگ متصل کرده و حرکت خطی پیستون را به حرکت دورانی تبدیل می‌کند.

6. میل‌لنگ

این قطعه وظیفه‌ی تبدیل حرکت رفت و برگشتی پیستون‌ها به حرکت چرخشی را بر عهده دارد.

7. میل بادامک

این میل وظیفه باز و بسته کردن سوپاپ‌ها را در زمان مناسب دارد و نقش مهمی در زمان‌بندی احتراق ایفا می‌کند.

8. سوپاپ‌ها

سوپاپ‌های ورودی و خروجی کنترل ورود هوا و خروج دود حاصل از احتراق را بر عهده دارند.

9. شمع

ایجاد جرقه برای مشتعل کردن مخلوط سوخت و هوا را بر عهده دارد.

10. انژکتور سوخت

سوخت را به داخل سیلندر تزریق می‌کند و مقدار مناسبی از آن را برای احتراق فراهم می‌کند.

11. روغن موتور

برای روانکاری اجزای داخلی موتور و کاهش اصطکاک استفاده می‌شود.

12. تسمه تایم یا زنجیر تایم

وظیفه هماهنگ کردن حرکت میل‌لنگ و میل بادامک را دارد تا سوپاپ‌ها در زمان درست باز و بسته شوند.

13. پمپ روغن

روغن را در تمام قسمت‌های متحرک موتور پخش می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشند.

14. سیستم خنک‌کننده

این سیستم از رادیاتور، پمپ آب و مایع خنک‌کننده تشکیل شده که وظیفه کنترل دمای موتور را بر عهده دارد.

موتور خودرو چگونه کار می‌کند؟

موتور خودرو از چهار مرحله تشکیل شده است:

1. مکش: ورود سوخت و هوا به داخل سیلندر.
2. تراکم: فشرده شدن مخلوط سوخت و هوا.
3. احتراق: انفجار مخلوط سوخت و هوا با جرقه شمع.
4. تخلیه: خروج دود از طریق سوپاپ‌های خروجی.

تعمیر و نگهداری موتور خودرو

1. تعویض منظم روغن موتور
2. بررسی سلامت تسمه تایم
3. پاکسازی فیلتر هوا
4. بررسی وضعیت شمع‌ها
5. کنترل سیستم خنک‌کننده

جمع‌بندی

موتور خودرو یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین اجزای وسیله نقلیه است که عملکرد صحیح آن مستلزم شناخت اجزا و نگهداری صحیح است. انواع موتورهای خودرو شامل بنزینی، دیزل و الکتریکی هستند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. شناخت اجزای موتور، نحوه‌ی عملکرد آن و روش‌های نگهداری از آن باعث می‌شود که بتوانید عمر مفید خودرو را افزایش داده و از هزینه‌های اضافی تعمیرات جلوگیری کنید.

سوالات مهم

1. بهترین روش برای افزایش عمر موتور خودرو چیست؟

تعویض به‌موقع روغن، استفاده از سوخت باکیفیت، بررسی دوره‌ای سیستم خنک‌کننده و جلوگیری از رانندگی با دور موتور بالا.

2. چگونه بفهمیم موتور خودرو نیاز به تعمیر دارد؟

کاهش قدرت موتور، مصرف سوخت بالا، صداهای غیرعادی، خروج دود غیرعادی از اگزوز و نشتی روغن از نشانه‌های خرابی موتور هستند.

3. تفاوت موتور دیزل و بنزینی چیست؟

موتورهای دیزل با فشرده‌سازی هوا و بدون نیاز به جرقه کار می‌کنند و راندمان بالاتری دارند، درحالی‌که موتورهای بنزینی از شمع برای احتراق استفاده می‌کنند و روان‌تر کار می‌کنند.