دسته راهنما خودرو چیست؟
دسته راهنما، اهرمیه که معمولاً در کنار فرمان خودرو و زیر آن قرار گرفته و با یک حرکت کوچک دست، میتونی چند عملکرد مختلف خودرو رو کنترل کنی.
این قطعه از نظر طراحی ارگونومیک طوری ساخته شده که راننده بدون برداشتن دست از فرمان، بتونه به راحتی ازش استفاده کنه.
در گذشته، دسته راهنما فقط برای روشن و خاموش کردن چراغهای راهنما (چپ و راست) به کار میرفت،
اما در خودروهای امروزی، وظایف بیشتری هم بهش اضافه شده مثل کنترل نور بالا، فلاشر، برفپاککن، بوق و حتی کروز کنترل.
کاربرد دسته راهنما خودرو
1. فعال کردن چراغ راهنما (چپ و راست)
اصلیترین و شناختهشدهترین وظیفه دسته راهنما، اعلام جهت حرکت خودرو به رانندگان دیگر است.
با حرکت دادن دسته راهنما به بالا یا پایین، چراغهای راهنمای چپ یا راست فعال میشن.
- بالا = راهنمای راست
- پایین = راهنمای چپ
این کار باعث میشه رانندگان دیگر متوجه تصمیم شما بشن و از بروز تصادف جلوگیری بشه.
پس استفاده صحیح از راهنما یکی از نشانههای رانندگی حرفهای و با فرهنگ محسوب میشه.
2. روشن و تنظیم نور خودرو
در بسیاری از خودروهای جدید، دسته راهنما وظیفه کنترل چراغهای جلو را هم بر عهده دارد.
با چرخاندن حلقه روی دسته راهنما میتوان:
- نور موضعی (پارک)
- نور پایین
- نور بالا
را تنظیم کرد.
در بعضی خودروها، حتی امکان روشنایی خودکار (Auto Light) نیز از همین قسمت فعال میشود.
3. استفاده از نور بالا و فلاشر نوری
اگر دسته راهنما را به سمت خود بکشید یا فشار دهید، نور بالا برای چند لحظه روشن میشود.
این عملکرد معمولاً برای هشدار به سایر رانندگان (مثلاً در سبقت یا اعلام حضور در شب) استفاده میشود.
در خودروهای جدید، گاهی با یک لمس کوتاه نور بالا چشمک میزند (به آن “پاس دادن نور” میگویند).
4. کنترل برفپاککن و شیشهشور
در بسیاری از خودروها، اهرم دیگری در سمت مقابل فرمان (یا همان دسته راهنما چندمنظوره) وجود دارد که کنترل برفپاککن جلو و عقب و شیشهشور را به راننده میدهد.
با چرخاندن یا حرکت دادن دسته، میتوان سرعت برفپاککن را تنظیم کرد یا با فشردن اهرم، مایع شیشهشور را پاشید.
5. کنترل فلاشر (در برخی خودروها)
در بعضی مدلها، دسته راهنما با یک دکمه مرکزی یا ترکیبی، امکان فعال کردن فلاشرها (چراغهای خطر) را هم دارد.
این چراغها هنگام توقف اضطراری یا خطر، با چشمک همزمان هر دو چراغ راهنما، به رانندگان دیگر هشدار میدهند.
6. کروز کنترل و کنترل سرعت (در مدلهای جدید)
در خودروهای جدیدتر، روی دسته راهنما کلیدهایی برای فعال کردن کروز کنترل یا لیمیتر سرعت نیز تعبیه شده.
به کمک این قابلیت، راننده میتواند سرعت خودرو را تنظیم کند بدون اینکه پدال گاز را فشار دهد.
اجزای داخلی دسته راهنما
دسته راهنما فقط یک اهرم ساده نیست؛ بلکه از چند بخش داخلی دقیق تشکیل شده:
- اهرم اصلی: قسمت قابل لمس برای راننده.
- سوئیچها و فنرهای داخلی: برای ایجاد حالتهای مختلف (چپ، راست، نور بالا، نور پایین).
- مدار الکتریکی: که با سیمکشی خودرو در ارتباط است و فرمانها را به چراغها یا موتور برفپاککن ارسال میکند.
- برگشتدهنده خودکار: که پس از اتمام پیچ، دسته راهنما را به حالت اولیه برمیگرداند.
علائم خرابی دسته راهنما
دسته راهنما معمولاً عمر بالایی دارد، اما در اثر استفاده زیاد یا ضربه ممکن است خراب شود.
نشانههای خرابی آن عبارتاند از:
- برنگشتن خودکار اهرم بعد از پیچیدن.
- کار نکردن چراغهای راهنما یا روشن شدن همزمان چپ و راست.
- گیر کردن اهرم یا سفت شدن حرکت آن.
- عمل نکردن نور بالا یا پایین.
- قطع و وصل شدن برفپاککن یا فلاشر.
اگر این علائم را دیدی، باید دسته راهنما تعویض یا تعمیر شود چون ارتباط مستقیمی با ایمنی رانندگی دارد.
علت خرابی دسته راهنما
- استفاده نادرست یا فشار زیاد هنگام حرکت دادن اهرم
- نفوذ گرد و خاک و رطوبت به داخل مکانیزم الکتریکی
- خرابی فنر بازگشت یا شل شدن اتصالات داخلی
- نوسانات برق در سیستم سیمکشی خودرو
نکات نگهداری از دسته راهنما
- هرگز دسته راهنما را با فشار زیاد یا ناگهانی حرکت نده.
- هنگام شستوشوی کابین، مراقب ورود آب به قسمت پشت فرمان باش.
- در صورت بروز هرگونه خرابی، از تعمیرکار برقخودرو معتبر کمک بگیر.
- در خودروهای جدید با سیستم الکترونیکی، حتماً از قطعه اصل و سازگار با مدل خودرو استفاده کن.
جمعبندی
دسته راهنما شاید کوچک و ساده به نظر برسد، اما نقشی حیاتی در کنترل ایمن و راحت خودرو دارد.
این قطعه، ارتباط مستقیمی میان راننده و سیستمهای هشدار، روشنایی و حتی برفپاککن ایجاد میکند.
با استفاده درست از آن، نهتنها رانندگی ایمنتری داری، بلکه نشانه احترام به دیگر رانندگان هم هست
پس همیشه دسته راهنمای خودروت رو تمیز، سالم و روان نگه دار تا در لحظههای حساس، بدون دردسر ازش استفاده کنی.